آدامس رایج ترین ترین جویدنی بشر است. که نام آن توماس آدامز آمریکایی سازنده آن گرفته شده است. وی آدامس تولیدیِ خود را سقّزِ جویدنیِ نیویورکیِ آدمز (به انگلیسی: Adams New York Chewing Gum) نام گذاری کرد. نام قدیم آدامس در ایرن سَقز بود.
تاریخچه آدامس:
یافته های تاریخی نشان می دهد اولین آدامس دنیا توسط قوم مایا در مکزیک کشف شده. هزاران سال بعد آدامس در آمریکا توسط توماس آدامز اختراع و به تولید رسید.
مواد تشکیلدهندۀ آدامس عبارتند: از پایۀ آدامس (۳۰٪)، شیرینکنندهها (۵۹٪)، شیرینکنندههای قوی (۰٫۵٪)، نرمکنندهها (۲٪)، شیرۀ ذرت (۱۰٪)، طعمدهندهها (۴٪)، اجزاء فعال (۵٪) و رنگهای غذایی و رنگهای خوراکی.
آدامسهای ویژه:
۱- آدامس نیکوتیندار ۲- آدامس بادکنکی ۳- آدامسهای حاوی ویتامینها، که ویژهٔ کودکان تهیه میشود.
10 دانستنی در باره آدامس:
1. آدامس توسط قوم مایا در مکزیک کشف شد.
2. اولین آدامس دنیا از شیره درختی به نام اسفودیلیا تولید شد. امروزه آدامس را از مواد پلاستیکی و نفتی تولید می کنند.
3. جویدن آدامس بدون قند بعد از غذا برای تمیز کردن دندان ها موثر است.
4. توصیه می شود آدامس را بیشتر از 20 دقیقه نجوید، چرا که باعث سائیده شدن استخوان های فک می شود.
5. آدامس با تحریک دستگاه گوارش و معده باعث سوزش سر دل می شود.
6. تحقیقی که در آمریکا صورت گرفته نشان می دهد که جویدن آدامس موجب بالا بردن تمرکز می شود.
7. آدامس به معده نمی چسبد و در آن حل نمی شود.
8. برای تمیز کردن آدامسی که به اشیا مختلف چسبیده هیچ راه حلی به جز تراشیدن آن وجود ندارد.
9. بزرگترین دیواری که روی آن آدامس چسبانده اند در سیاتل است.
10. در اسرائیل نیز دو دیوار آدامسی در «عین گدی» و «جیلبون» وجود دارند.
فواید آدامس:
بهبود حافظۀ عملی و افزایش توان یادگیری کوتاهمدت و بلندمدت. نکتۀ قابل توجهِ دیگر اینکه برخی از محققان اعلام کردهاند جویدن آدامس، بخش جلوی شبکۀ مغزی را فعالتر میکند و موجب پردازش بهتر اطلاعات مغز انسان میشود.
محققان معتقدند که نهتنها عضلات دهانی، بلکه فعالیت عضلۀ زبان نیز، هنگام جویدن آدامس افزایش مییابد و به دفع مواد سمی گروهی از عضلات بدن کمک میکند.
نتایج بعضی دیگر از تحقیقات، نشانگر تأثیر مثبت جویدن آدامس در کاهش موارد رفلاکس بودهاست. درضمن، جویدن آدامس درحین پیادهروی، از بازگشت اسید معده به مری جلوگیری میکند.
به نظر برخی از محققان، استفاده از آدامس موجب کاهش احتمال خونریزی لثه و تشکیل پلاکهای دندانی میشود.
جویدن آدامسی که حاوی گزیلیتول (زایلیتول) یا سوربیتول (انواعی از قندها که دارای بنیانهای الکلیِ شیمیایی با جذبِ کُند هستند و از آنها برای ساخت مربای دیابتیها استفاده میشود) باشد، نهتنها به رشد باکتریها کمک نمیکند و باعث افزایش پوسیدگی دندانها نمیشود، بلکه به کاهش پوسیدگی نیز کمک میکند. اثر جویدن آدامسهای گزیلیتول و فلوراید، حتی از محلولهای کلرهگزیدین و آمین فلوراید هم بهتر است، گرچه استفاده از مسواک و خمیردندان در جلوگیری از پوسیدگی دندان تأثیر بهتری دارد.
مطالعاتی حتی برروی سالمندان هم انجام شده، و نتیجه این بوده که جویدن آدامس در سالمندانِ ساکنِ خانههای سالمندان، موجب بهبود سلامت دهان و دندان آنها میشود.
برخی محققان بر این باورند که گزیلیتول در جلوگیری از اوتیت میانی (گوشدرد) در افرادی که بهدفعات از آدامسهای حاوی این ماده جویدهباشند، مؤثر است.
مضرات آدامس:
استفاده از برخی خمیردندانها و برخی آدامسها بیش از خرابی دندانها، موجب انتقال و حفظ باکتریهایی میشود که عفونت ایجادشده توسط آن باکتریها در بدن، نهایتاً موجب ایجاد یا تشدید بیماریهای قلبی میشود.
جویدن برخی آدامسها موجب افت فشار خون مینیمم و افزایش ضربان قلب در بیماران قلبی میشود و احتمال خطر را در آنان افزایش میدهد.
گاهی جویدن آدامسهای شیرینشده با برخی شیرینکنندهها موجب بروز واکنشهای حساسیتی در برخی افراد میشود. درضمن، پژوهشگران اعلام کردهاند که جویدن آدامس در بعضی افرادِ حساس و مستعد، موجب تحریک دستگاه گوارش میشود. بهعلاوه، مطالعهای دیگر، مؤید بالا رفتن احتمال خطر سرطان زبان در کسانی بود که زیاد از آدامسهای با طعم دارچین استفاده کردهبودند.
مصرف آدامسهای حاوی کافئین (مادۀ تسکیندهندۀ موجود در قهوه) ممکن است بهقدری بر خوابِ افراد اثر کند که موجب بیخوابی آنان شود.
افزون بر زیانهایی که شماری از پژوهشگران برای جویدن آدامس یاد میکنند، مواردی از پریدنِ آدامس به ریۀ افراد و خطرات گوناگون برای آن ذکر شدهاست. برخی از پژوهشگران بیان کردهاند که جویدن آدامس برای کسانی که بیهوشیِ پیش از جراحی در پیش دارند بسیار خطرناک است و همین کار ممکن است باعث مسدود شدن ریه شود. بنابراین، افرادی که قرار است جراحیِ لوزه برروی آنها صورت گیرد، باید از جویدن آدامس در روزِ جراحی خودداری کنند. همچنین، جویدن آدامس قبل از جراحیِ گوارشی با افزایش ترشحات گوارشی، احتمال خطر را افزایش میدهد.
