دراکولا یا بند یا وامج نامی است که در چندین سال اخیر در گیلان و مازندران به یک نوع حشرهٔ سمّی از خانوادهٔ سوسکها داده شدهاست. این حشره در مناطق گرم و مرطوب سراسر جهان پراکندگی دارد و نام علمی آن Paederus است. در غرب گیلان دراکولا وشرق گیلان و غرب مازندران وامج و در شرق مازندران به این حشره بند گفته میشود و به درماتیت حاصل از آن «بند زدن» میگویند.
حشره دراکولا نارنجی، با شکم و انتهای تیره، ظاهری شبیه سوسک و مورچه دارد و به رطوبت علاقه مند است. خطر قرار گرفتن در معرض این حشره در مناطق شمال و به ویژه در فصل تابستان که جمعیت و رطوبت هوا بالاست، بالاتر می رود.
راه رفتن حشره دراکولا روی پوست، باعث زخم های بسیار عمیق و دردناک می شود. این حشره به سلطان حشرات مناطق گرم و مرطوب معروف است. به واسطه ی سمی که در بدن خود دارد فاقد دشمن طبیعی است و حتی پرندگان نیز از خوردن آن خودداری می کنند.
حشره دراکولا به محض تحریک، با ترشح سم بر پوست بدن انسان، باعث بروز تاول های شدید همراه با درد، سوزش و خارش می شود. بهبود تاول های ناشی از سم این حشره، درمان خاصی ندارد و تنها باید با مواد ضد عفونی کننده، زمان بهبود ۱۰ روزه ی آن را تحمل کرد. به طور معمول، بیشتر فعالیت این حشرات در هنگام غروب آفتاب رخ می دهد چراکه از نور آفتاب گریزانند.
دراکولا در شب به سوي نور و روشنايي جلب ميشود و به راحتي در سقف و ديوار اتاق قابلمشاهده است. در چنين شرايطي پيشنهاد ميشود با جاروبرقي، دستکش مخصوص يا حشرهکش آن را شکار و از تماس مسقيم دستهايتان با آن خودداري کنيد زيرا ممکن است دستهايتان آلوده شده و باعث انتقال ترشحات پشه به نقاط بسيار حساس بدن مانند اطراف چشمها و صورت خود فرد و ديگران شود.
متخصصان مركز تحقيقات پوست گيلان معتقدند اين حشره كوچك و خطرناك كه بيشتر در گيلان زندگي ميکند، با گرماي هوا و بالا رفتن ميزان رطوبت تكثير ميشود. قدرت پرواز اين حشره به قدري بالاست كه از فاصله 79 كيلومتري ساحل دريا به سوي نور كشتي جذب ميشود.
دراکولا چگونه وارد عمل ميشود؟
هرچند راهكارهاي ارائهشده از سوي پزشکان تاثير بسياري بر جلوگيري از گزش اين حشره داشته است اما هنوز هم گردشگراني كه به شمال ميروند، از گزند دراکولا در امان نيستند. افزايش گرماي هوا و رطوبت نسبي، بهترين مکان و زمان براي حمله شبانه دراکولاست. اين حشره اهداف خود را با پيگيري و رهيابي نور شبانه شناسايي ميکند،
با احساس و درک دما و بوي بدن انسان به آن نزديک ميشود و در قسمتهاي باز بدن يعني صورت، گردن، دست و پا فرود ميآيد. جالب است بدانيد اين پشه نيش نميزند بلکه آرام روي پوست حركت ميکند و سم و زهر نهچندان قوي خود را ترشح ميکند. به همين دليل هرگز شما متوجه گزش يا سوزش ناگهاني آن نميشويد فقط ممکن است حرکت حشره را روي پوستتان احساس کنيد.
اين عقيده وجود دارد که 4 عامل در شدت ضايعه و آثار پوستي ناشي از نيش دراکولا موثر هستند:
1. ميزان و غلظت سم تراوش شده از بدن حشره.
2. محل مورد حمله؛ مثلا پوست اطراف چشم حساسترين محل و پوست کف دست و پا، مقاومترين قسمتهاي بدن به سم حشره هستند.
3. پوستهاي سفيد، بدون مو و صاف مانند پوست کودکان و پوستهاي چرب و مرطوب مناسبترين پوستها براي گزش هستند.
4. قدرت دفاعي و ترميمپذيري پوست که عامل تاثيرگذار در مقابله با سم اين حشره است.
برای جلوگیری از عفونت زهر حشره دراکولا چه باید کرد؟
تنها کاری که می توان برای تخفیف عارضه انجام داد و طول دوره عارضه را کم کرد این است که در ساعات ابتدایی ایجاد عارضه با آب و صابون معمولی محل زخم را شستشو دهیم. تکرار این عمل در بهبود زخم ها بسیار مفید بوده و باعث کاهش شدت علائم و طول دوره درمان می شود.
با تمیز نگه داشتن محل عارضه می توان از بروز مشکلات ثانویه از جمله عفونت های باکتریایی جلوگیری کرد. باید توجه داشت هرچه پوست مرطوب تر باشد، شدت عارضه بیشتر خواهد بود.
هرگز دراکولا را روي پوستتان نکشيد
عدهاي به محض احساس حرکت حشره روي بدنشان، آن را به شدت بر سطح پوست خود ميفشارند و له ميکنند اما اين کار باعث تخليه تمام ترشحات بدن حشره بر پوست و متعاقب آن آغاز صدمههاي پوستي بيشتر و شديدتر ميشود؛ بهترين روش آن است که ابتدا با اطمينان از محل حشره، به کمک ديگران يا با کمک آينه، با دقت و بدون کشتن حشره، آرام آن را از بدن دور و هنگام انجام اين کار آرامش خود را حفظ کنيد. سپس محل احتمالي حرکت حشره را با آب و صابون بشوييد.
درمان زهر حشره دراکولا به چه صورت است؟
جهت درمان سم این حشره هیچ پادزهر اختصاصی وجود ندارد. تجویز آنتی هیستامین ها و کورتون ها تغییر خاصی در روند درمان بیمار ندارد فقط باید مراقب بود تا زخم دچار عفونت ثانویه نشود. به طور تجربی ثابت شده است استعمال الکل سفید روی موضع آلوده به سم حشره دراکولا، یا بر روی زخم ها می تواند در کاهش علائم موثر باشد.
با رعایت چه نکاتی می توانیم از نیش حشره دراکولا در امان باشیم؟
در مسافرت به شمال کشور، از آویختن لباس هایمان بر روی درختان در پارک ها و جنگل خودداری کنیم. حشرات داخل ساختمان را، با استفاده از حشره کش ها دور کنیم.یادآور می شویم حشره دراکولا به نور مهتابی بسیار گرایش دارد بنابراین با نصب توری روی پنجره ها، از ورود آنها جلوگیری کنیم. باید دانست نگهداری حیوانات خانگی، باعث تجمع حشره دراکولا می شود بنابراین نگهداری حیوانات با رعایت بهداشت آن ها باشد.